Chàm chữa lở mồm, thần tưa lưỡi, ho gà

Chàm, Chàm đậu - Indigofera tinctoria L., thuộc họ Đậu - Fabaceae.

Mô tả cây chàm 

Cây bụi nhỏ, cao 0,5-0,6m; cành nhánh có lông mịn. Lá có 4-6 đôi lá chét đối nhau, hình
trái xoan, hơi thắt lại gốc, tròn và có mui nhọn mảnh ở chóp, có nhiều lông ở mặt dưới. Hoa màu xanh lục
và đỏ, xếp thành chùm ở nách; trụ cụm hoa ngắn hơn các lá và mang hoa từ phía gốc lên. Quả thẳng hoặc
hình lưỡi liềm, ít mở, có lông lốm đốm. Hạt 5-10 hình khối, màu hạt dẻ.
Ra hoa quanh năm.

Bộ phận dùng của chàm 

Rễ và toàn cây - Radix et Herba Indigoferae

Nơi sống và thu hái chàm

Loài cây liên nhiệt đới, mọc trên đất hoang, dọc đường đi, dựa rạch đến độ
cao 2000m. Cây cũng được trồng ở vùng núi. Có thể trồng bằng hạt vào mùa mưa. Cành lá thu hái vào
mùa khô, trước khi cây ra hoa. Rễ thu hái quanh năm, thường dùng tươi hay phơi khô dùng dần. Lá tươi
khi đem ngâm vào nước vôi sẽ thu được bột chàm (Thanh đại) màu xanh lam rất đẹp, thường dùng nhuộm
quần áo.

Thành phần hóa học của chàm

Cây chứa một chất glucosid gọi là indican; chất này khi bị thuỷ phân cho ra
glucose và indoxyl; chất indoxyl sau khi bị oxy hoá trong không khí biến thành chất chàm indigo màu
xanh đậm, rất bền.

Hình ảnh:Chàm chữa lở mồm, thần tưa lưỡi, ho gà

Tính vị, tác dụng của chàm 

Toàn cây, nhất là thanh đại có vị đắng tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, tán
uất, lương huyết độc. Rễ có tác dụng lợi tiểu. Lá giải độc, tiêu viêm.

Công dụng, chỉ định và phối hợp của chàm 

Lá thường được dùng chữa viêm họng, song Ấn Độ người ta
dùng dịch lá dự phòng chứng sợ nước, dùng ngoài bó gãy chân và ép lấy nước lấy dịch trộn với mật chữa
tưa lưỡi, lở mồm, viêm lợi chảy máu. Ở Ấn Độ hãm toàn cây dùng chữa động kinh và rối loạn về thần
kinh, dùng trị ho gà và cũng dùng làm thuốc bôi dẻo để điều trị vết thương, lở loét và bệnh trĩ. Rễ dùng trị
viêm gan và bò cạp đốt.

Cách dùng: Thường dùng dưới dạng thuốc sắc, hoặc tán thành bột, ngày dùng 2 -6g. Dùng ngoài
giã nát để đắp hoặc ép lấy dịch để bôi. Hoặc dùng bột chàm cùng với phèn chua. Hoàng liên, Đinh hương
làm bột bôi.