Chiêu liêu trị tiêu chảy, đi tiểu lỏng, đau bụng

Chiêu liêu nghệ, Chiêu liêu ổi, Chiêu liêu đen, Bần nâu - Terminalia nigrovenulosa Pierre ex
Laness (T.triptera Stapf), thuộc họ Bàng - Combretaceae.

Mô tả chiêu liêu nghệ

Cây gỗ lớn, rụng lá một phần, cao 10-30m, đường kính 0,5-1m, thường phân nhánh từ độ
cao 6-10m, tạo thành nhiều thân. Vỏ thân màu xám nhạt có nhiều khoang trắng và
đen. Lá mọc đối, hình trái xoan hay hình mác, gần như bầu dục, thon hẹp hai đầu,
đai hơi bóng, hơi có chấm trắng ở mặt trên, dài 8-10cm, rộng 5-6cm, có hai tuyến
hình chén ở mép lá và cách gốc cỡ 1cm. Hoa nhỏ, trắng thành chùy kép, rậm hoa,
dài 6cm, phủ lông hung. Quả dài tới 25mm, có 3 cánh rộng 7-8mm, màu xanh tươi,
khi khô màu đen, có một hột dài 4-7mm.
Hoa tháng 5.

Bộ phận dùng chiêu liêu nghệ

Vỏ cây - Cortex Terminaliae.

Nơi sống và thu hái chiêu liêu nghệ

Cây của miền Ðông Dương, mọc hoang ở vùng núi
các tỉnh Gia Lai, Kontum, Ðắc Lắc, Tây Ninh, Sông Bé, Ðồng Nai, Kiên Giang, An
Giang, trên đất phù sa cổ hoặc bồi tụ, nhiều mùn. Khi dùng vỏ, bóc thành từng mảnh dài 30-40cm, rộng
4-5cm, dày 8-12cm, đem phơi hay sấy khô.

Thành phần hoá học của chiêu liêu nghệ

Vỏ Chiêu liêu nghệ cho 35% cao khô trong đó các acid cachontanic
và phlobaphen, có tới 2% tanin và 10% oxalat calcium.

Hình ảnh: Chiêu liêu nghệ

Tính vị, tác dụng chiêu liêu nghệ

Chiêu liêu nghệ có vị đắng, tính hàn, có độc; có tác dụng phá huyết, hành
huyết, thông kinh lạc, trục phong đờm.

Công dụng, chỉ định và phối hợp của chiêu liêu nghệ

Từ lâu, nhân dân Campuchia đã dùng nước sắc vỏ cây này
chữa đi ỉa lỏng và lỵ. Người ta thường dùng liều 20-40g cao lỏng, hoặc 13g cao khô hay 50-100g cồn
thuốc (1/5). Khi cần dùng mới chế thuốc vì dạng xirô chế bằng cao nước Chiêu liêu nghệ rất dễ lên men
mốc. Có thể chế thành dạng viên nén hay viên hoàn. Chiêu liêu nghệ có thể dùng chữa tất cả các chứng
vô danh thũng độc, ung thư ruột, viêm phổi có mủ, các chứng thai tiền sản hậu của đàn bà, đàn ông đái
đục, lậu ké; còn dùng làm thuốc giục.

Ghi chú: Ðàn bà có thai không nên dùng
Ðơn thuốc: Chữa bệnh tiêu chảy, đi tiêu lỏng, đau bụng, ăn không tiêu, sình bụng, dùng Hậu
phác (sao Gừng) 12g, vỏ Quýt (sao) 10g, đọt ổi 10g, Dứa gai 12g, Chiêu liêu đen hoặc vỏ Măng cụt 10g.
Ðổ 500ml nước, sắc còn 150ml nước. Uống ngày một thang (Kinh nghiệm ở An Giang).

Chiêu liêu trị tiêu chảy, đi tiểu lỏng, đau bụng