Đậu ngự dùng để nấu chè, xào, dùng làm thức ăn chăn nuôi

Đậu ngự dùng để nấu chè, xào, dùng làm thức ăn chăn nuôi

Ðậu ngự, Ðậu kẻ bạc, Ðậu tiềm - Phaseolus lunatus L., thuộc họ Ðậu - Fabaceae.

Mô tả đậu ngự

Cây hai năm, có thể sống lâu hơn do có rễ củ, có thân quấn dài tới 7-8m. Lá có 3 lá
chét hình trái xoan, gốc tù, đầu nhọn, lá già nhẵn. Hoa màu trắng lục, nhỏ, cách quãng, xếp thành chùm
thưa ở nách lá, mang hoa về phía nửa trên. Quả ngắn, dai, nhẵn, hơi cong hình cung. Hạt 3-4, trắng,
dạng trứng, thường là vàng, đốm nâu, rất thay đổi cả về kích thước và màu sắc.
Ra hoa vào mùa xuân, hè.

Bộ phận dùng đậu ngự

Hạt - Semen Phuseoli Lunati

Nơi sống và thu hái đậu ngự

Gốc ở Châu Mỹ (Pêru, Nam Mỹ và vùng Caribê), nay được trồng ở các
vùng nhiệt đới và thuần hoá. Cũng được trồng khắp cả nước ta, có nơi trồng rất rộng rãi khắp thôn
xóm. Có khả năng sống trên đất nghèo màu bị rửa trôi.

Hình ảnh: đậu ngự

Thành phần hoá học đậu ngự

Trong hạt khô có 25% protein, 1,6% lipid, 70,30% dẫn xuất không
protein, 4,9% xơ, 3,9% tro. Trong hạt tươi có 20% protein, 1,0% lipid, 66,60% dẫn xuất không protein,
3,2%, xơ 5,10% tro. Trong 1kg lá tươi có 23g protein dễ tiêu. 1kg hạt có 215g, 1kg quả non có 36g.
Trong rễ còn chứa 1 glucosid cyanogenetic là phascolenitin dưới tác dụng của một men sẽ tạo ra acid
cyanhydric ở một nhiệt độ không đủ làm men phân huỷ. Nhưng do trồng trọt mà hợp chất độc trong
cây giảm thiểu nhiều, đặc biệt ở thứ hạt có kích thước lớn, đẹp, màu hoàn toàn trắng, hay hơi pha lẫn
màu đỏ hay hồng. Còn ở những cây hoang dại, hạt màu tím sẫm, có nhiều cạnh và rất độc, vì tỷ lệ acid
cyanhydric vượt quá 20mg trên 100g.

Công dụng, chỉ định và phối hợp đậu ngự

Quả hạt non có thể ăn xào, nấu chè.
Lá dùng làm thức ăn chăn nuôi; giá trị dinh dưỡng cao hơn lá lạc, lá đậu tương. Hạt già bóc
vỏ dùng hấp cơm hoặc nấu chè đường ăn có giá trị dinh dưỡng cao. Hạt còn được dùng làm thuốc chữa
đau dạ dày và đau ruột.

Đậu ngự dùng để nấu chè, xào, dùng làm thức ăn chăn nuôi