Đậu ván trắng chữa bệnh đau bụng dữ dội, kinh nguyệt không đều

Đậu ván trắng chữa bệnh đau bụng dữ dội, kinh nguyệt không đều

Ðậu ván trắng, Bạch biển đậu - Lablab purpureus (L.) Sweet subsp, purpureus (Dolichos
purpureus L.D. lablab L.), thuộc họ Ðậu - Fabaceae.

Mô tả đậu ván trắng

Dây leo sống 1-3 năm, dài tới 5m. Thân có góc, hơi có rãnh, có lông thưa. Lá kép mọc
so le, có 3 lá chét hình trứng chỉ có ít lông ở mặt dưới. Hoa trắng hay tím nhạt,
mọc thành chùm ở ngọn cành hay nách lá. Quả đậu màu lục nhạt, khi chín có
màu vàng nhạt, đầu quả có mỏ nhọn cong. Hạt hình trứng tròn, dẹt, dài 8-
15mm, rộng 6-8 mm, dày 2-4mm. Vỏ màu trắng ngà,
có khi có chấm đen, nhẵn, hơi bóng, ở mép có rốn lồi lên, màu trắng.
Ra hoa kết quả chủ yếu vào mùa thu - đông.

Bộ phận dùng đậu ván trắng

Hạt - Semen Dolichoris Album, thường gọi là Bạch
biển đậu. Lá và rễ cũng được dùng.

Nơi sống và thu hái đậu ván trắng

Loài cổ nhiệt đới, được trồng rải rác khắp các
tỉnh đồng bằng, trung du và miền núi thấp, có nhiều ở Phú Yên, Bình Thuận.
Do trồng trọt mà người ta tạo ra nhiều giống trồng khác nhau; thường trồng là giống leo, cho leo giàn
hoặc trồng ven hàng rào quanh nhà hay trồng xen với ngô. Quả và lá non dùng làm rau ăn, hạt già dùng
làm thuốc. Khi trời khô ráo, hái các quả đậu thật già có vỏ ngoài vàng khô, bóc vỏ lấy hạt, phơi hay
sấy khô, khi dùng sao vàng. Lá tươi thu hái quanh năm.

Hình ảnh: đậu ván trắng
 

Thành phần hoá học đậu ván trắng

Hạt chứa nước 82,4%; protid 4,5%; lipid 0,1%, glucid 10%, tro 1%, Ca
0,25%; P 0,06mg%; Fe 1,67mg%. Có các loại đường saccharoze, glucose, stachyose, maltose
và raffinose. Còn có vitamin A, B2, C và nhiều B1. Các acid amin phổ biến là tryptophan, arginin,
lysin và tyrosin. Ngoài ra còn có acid L-pipecolic và phytoagglutinin.

Tính vị, tác dụng đậu ván trắng

Ðậu ván trắng có vị ngọt, tính hơi ấm; có tác dụng bổ tỳ vị, điều hoà các
tạng, dịu phong, giải cảm nắng, trừ thấp và giải độc.

Công dụng, chỉ định và phối hợp đậu ván trắng

Nhân dân dùng quả non và hạt non, hoa và lá còn non làm
rau luộc hay xào ăn. Hạt khô luộc bỏ vỏ dùng nấu chè, làm nhân bánh ăn ngon. Hạt đậu ván trắng có
thể làm tương như đậu nành, chế biến bột dinh dưỡng sau khi rang vàng bỏ vỏ hay sấy ở nhiệt độ 100-
103oC trong 3-5 giờ. Ðậu ván trắng có giá trị dinh dưỡng cao thường được dùng làm thuốc bổ dưỡng
và tăng sức tiêu hoá. Lại còn dùng trị cảm nắng, khát nước, bạch đới, tỳ vị hư yếu, ỉa chảy, kiết lỵ,
viêm dạ dày và ruột cấp tính, đau bụng, nôn oẹ, ngộ độc rượu, nhân ngôn, ngộ độc cá nóc, ngộ độc
thức ăn mà sinh nôn mửa. Lá được dùng chữa hóc xương, yết hầu sưng đau, đái ra máu và chữa rắn
cắn. Rễ cũng dùng phối hợp với các vị thuốc khác chữa bệnh đậu lào; còn dùng chữa điên, đau giật, co
quắp chân tay.
Cách dùng: Hạt dùng dưới dạng thuốc sắc hay thuốc bôi, mỗi ngày 8-16g. Rễ dùng sắc uống
với liều cao hơn. Lá tươi nhai ngậm với muối nuốt nước chữa yết hầu sưng đau. Lá giã nát, trộn với
nước vo gạo đặc, gạn uống, còn bã dùng đắp trị rắn cắn.
Ðơn thuốc:
1. Chữa bệnh mùa hè thổ tả đau bụng dữ dội, nôn mửa: Dùng Ðậu ván trắng sao, tán bột, uống
với giấm. Hoặc dùng lá Ðậu ván, lá Hương nhu mỗi thứ 1 nắm, giã nhỏ, chế giấm vào vắt lấy nước cốt
uống hay sắc uống. Có thể dùng riêng lá Ðậu ván trắng cũng được.
2. Chữa phụ nữ kinh nguyệt không đều, kinh bế lâu ngày, kém ăn mỏi mệt: Dùng Ðậu vắn
trắng sao vàng tán nhỏ, uống 3 đồng cân với nước cơm; ngày uống 3 lần.
3. Chữa ngộ độc thịt chim: Dùng Ðậu ván nghiền hoà với nước cho uống.
Ở Trung Quốc, người ta có các cách sử dụng Ðậu ván trắng (Biển đậu) trong ăn uống để trị
bệnh như sau:
1. Sau khi trẻ em đi lỏng, đại tiện hoặc lỏng hoặc khô, không còn bình thường; đem ngâm
Biển đậu vào nước qua một đêm, bóc vỏ, nấu thành cháo loãng cho ăn. Có thể làm cho dạ dày tăng
cường thu nạp, đại tiện bình thường.
2. Mùa hè nóng bức, ăn uống vô vị, thân mình mệt mỏi, có thể dùng Biển đậu, lá Sen non nấu
chè uống, lợi thấp khai vị.
3. Người già sức dạ dày yếu, thần kinh dạ dày lỏng lẻo, đại tiện ít nát; nấu canh Bạch biển đậu
với mì cán lát, hàng ngày ăn sáng trưa rất có ích.