Hoắc hương trị cảm cúm, nhức đầu, mệt mỏi, ho

Hoắc hương trị cảm cúm, nhức đầu, mệt mỏi, ho

Hoắc hương - Pogostemon cablin (Blanco) Benth., thuộc họ Hoa môi - Lamiaeae.

Mô tả hoắc hương

Cây thảo sống lâu năm, cao 30 - 60 cm. Thân vuông, màu nâu, có lông dày mịn.
Lá mọc đối, phiến lá hình trứng, mép có răng cưa to, có lông ở cả
hai mặt. Hoa màu hồng tím nhạt, mọc thành bông ở nách lá hay ở ngọn
cành. Quả bế, có hạt cứng.
Mùa hoa quả tháng 5 - 6; nhưng ít gặp cây có hoa.

Bộ phận dùng hoắc hương

Phần trên mặt đất - Herba Pogostemonis; thường gọi
là Quảng hoắc hương.

Nơi sống và thu hái hoắc hương

Loài của vùng Ấn Độ - Malaixia, phân bố ở
Ấn Độ, Nam Trung Quốc, Thái Lan, Lào, Việt Nam, Malaixia, Indonexia
thường được trồng lấy cành lá làm thuốc. Trồng bằng hạt hoặc bằng cành
giâm vào mùa xuân. Thu hái cây lá quanh năm, chủ yếu là trước khi cây ra
hoa, đem rửa sạch, phơi khô.

Hình ảnh: hoắc hương

Thành phần hóa học hoắc hương

Cây chứa tinh dầu (1,2%) mà thành phần chủ yếu là alcohol patchoulic
(45%), patchoulen (50%) và một số thành phần khác như benzaldehyd, aldehyd cinnamic, eugenol,
cadinen, sesquiterpen và epiguaipyridin.

Tính vi, tác dụng hoắc hương

Hoắc hương có vị cay, mùi thơm hắc, tính hơi ấm, có tác dụng làm mạnh dạ
dày - ruột, giúp sự tiêu hoá, hành khí, giảm đau. Lá có tác dụng hạ nhiệt.

Công dụng, chỉ định và phối hợp hoắc hương

Thường dùng chữa cảm mạo trúng nắng, trúng thực, nhức
đầu, sổ mũi, đau mình, nôn mửa, đau bụng ỉa chảy ngực bụng đau tức, ợ khan, hôi miệng.

Đơn thuốc:
1. Cảm cúm, nhức đầu, mệt mỏi: Hoắc hương 6 - 12g sắc uống, dùng riêng hay phối hợp với
các vị thuốc khác như Kinh giới, Tía tô, Ngải cứu, Hương nhu.
2. Ho: Hoắc hương phối hợp với lá Chanh, Gừng, Chua me đất, Cam thảo đất.
3. Chữa ăn uống không tiêu, sôi bụng: Hoắc hương 12g, Thạch xương bồ 12g, hoa cây Đại
12g, vỏ Bưởi đào sao cháy 6g. Tất cả tán thành bột, trộn đều uống trước bữa ăn nửa giờ, mỗi lần 2g với
nước chè nóng, ngày uống 3 lần.
4. Chữa cảm mạo, sốt ăn không tiêu, đau bụng (Bài Hoắc hương chính khí): Hoắc hương 12g,
Tô diệp 10g, Thương truật 8g, Cam thảo 3g, Trần bì 5g, Đại táo 4 quả, Hậu phác 3g, Phục linh 8g. Tất
cả tán bột đều chia thành từng gói 8 - 10g. Người lớn uống mỗi lần 1 gói, ngày 2 - 5 lần. Trẻ em dưới 1
tuổi không nên dùng, từ 2 - 3 tuổi mỗi lần uống 1/4 gói, từ 4 - 7 tuổi mỗi lần uống 1/3 gói. Từ 8 - 10
tuổi mỗi lần 1/2 gói.

Ghi chú: Người cơ thể gầy yếu, thiếu máu, huyết áp cao, ngủ kém, đại tiện khó, tiểu tiện ít và
vàng đỏ, không nên dùng.

Hoắc hương trị cảm cúm, nhức đầu, mệt mỏi, ho